Sprzęt do makrofotografii
Makrofotografia to dziedzina fotografii, która pozwala zajrzeć w fascynujący mikrokosmos otaczającego nas świata, ujawniając detale niedostrzegalne gołym okiem. W przypadku fotografii mrówek ta dziedzina staje się niezwykle ekscytującym wyzwaniem, wymagającym specjalistycznego sprzętu, zaawansowanych technik i przede wszystkim cierpliwości. W tym artykule zaprezentuję mój sprzęt do makrofotografii, poruszę tematy związane z obiektywami macro, optyką mikroskopową i techniką focus stacking.
Aparat do makrofotografii
Bardzo często słyszę opinie w stylu: „Musisz mieć naprawdę dobry aparat”. Czy jednak aparat jest najważniejszy w makrofotografii? Moim zdaniem aparat zajmuje dalsze miejsce, a posiadanie najnowszego i najdroższego modelu nie jest konieczne, aby robić dobre zdjęcia. Nie ma też znaczenia czy wybierzemy Canona, Nikona, Sony, czy może Olympusa. Decyzja dotycząca modelu czy marki aparatu powinna być dostosowana do budżetu i preferowanego systemu pracy. Uważam, że warto zainwestować w najlepszy aparat, na jaki nas stać, pozostawiając jednocześnie środki na niezbędne akcesoria. Obiektywy do makrofotografii
Obiektyw najbardziej wpływa na jakość zdjęć makro. Jego wybór nie jest łatwy i zazwyczaj nie kończy się na zakupie jednego obiektywu, gdyż różne obiektywy do makrofotografii mają różne zastosowania. Korzystam z optyki Canona i do swojej pracy wybrałem trzy obiektywy – podstawowym obiektywem jest dla mnie Canon MP-E 65 mm f/2.8 1-5x Macro Photo, który idealnie sprawdza się przy fotografowaniu mrówek, a także wszelkich innych niewielkich stawonogów. Zapewnia zakres powiększeń 1:1 – 5:1 i jest wprost stworzony do tego celu, a jedyna jego wada to spory ciężar 710 g.
Do fotografowania dużych mrówek oraz innych większych stawonogów używam obiektywu Canon EF 100 mm f/2.8L Macro IS USM, który idealnie sprawdza się w domowym studio, a obiektyw Canon EF 180 mm f/3.5L Macro USM jest idealny do fotografowania w plenerze. Jego bardzo duża odległość robocza, skala 1:1 oraz piękne rozmycie tła sprawdzają się tam idealnie. Wszystkie trzy wspomniane obiektywy makro mają możliwość zamontowania mocowania statywowego, co według mnie jest rewelacyjnym rozwiązaniem w plenerze.
Obiektywy mikroskopowe do makrofotografii
Nie każdy jednak obiektyw mikroskopowy jest odpowiedni do zastosowania w makrofotografii. Do tego celu idealnie sprawdzają się obiektywy metalurgiczne Nikon M Plan oraz Mitutoyo M Plan Apo. Używam w większości właśnie tych pierwszych głównie z uwagi na ich dostępność oraz montaż bez dodatkowej optyki. Moje portrety mrówek powstają przy użyciu obiektywów mikroskopowych. Montaż obiektywu mikroskopowego
Pierścienie te mają 3 podstawowe zalety: są łatwo-dostępne, tanie i po skręceniu samych pierścieni (z pominięciem mocowań bagnetowych) bardzo stabilne. Dzięki takiemu mocowaniu (za pierścienie pośrednie nie aparat) uzyskałem dużą sztywność całego zestawu, a dodatkowo zyskałem możliwość błyskawicznej zmiany kadru z poziomego na pionowy. Automatyczna szyna do makrofotografii
Całość jest sterowana poprzez Bluetooth za pomocą autorskiej aplikacji na telefonie z systemem Android. Kompaktowe wymiary, wysoka precyzja, możliwości personalizacji, energooszczędność i niezawodność pozwalają mi korzystać z tej szyny makro nie tylko w domowym studio, ale również w plenerze z dala od cywilizacji. Stolik do ekstremalnej makrofotografii
Mamy już aparat, obiektywy mikroskopowe, szynę makro i co dalej? Trzeba teraz zacząć robić zdjęcia. Aby uprzyjemnić tę czynność, a jednocześnie bardzo usprawnić sobie fotografowanie, opracowałem specjalny stolik do makrofotografii ekstremalnej. Stolik ten umożliwia mi bardzo precyzyjne ustawienie fotografowanego obiektu w dosłownie każdej możliwej osi oraz ustawienie lamp błyskowych czy aparatu w odpowiedniej pozycji. Konstrukcja stolika jest bardzo stabilna i dopracowana pod każdym względem. Kilka lat pracy na maszynach CNC, moje zamiłowanie do majsterkowania i ciągłego ulepszania swoich pomysłów zaowocowało powstaniem maszyny, która bardziej przypomina drukarkę 3D niż urządzenie do robienia zdjęć. To nie pierwszy mój stolik, jaki wykonałem. Zaczynałem od prostej deski z przykręconym mikroskopem, a wersja obecna też nie jest ostateczna, w planach jest bowiem wykonanie kolejnego stolika z wbudowanym zasilaniem i elektronicznym pomiarem fotografowanego obiektu.
Oprogramowanie do Focus stacking
Na rynku dostępnych jest wiele darmowych jak i płatnych programów do układania zdjęć w stosy. Przetestowałem większość z nich i ostatecznie wybrałem program Zerene Stacker. Jest to jeno z najlepszych narzędzi do tego celu. Mimo dość wolnego działania jest bardzo dokładny i umożliwia bardzo łatwą i precyzyjną edycję. Jest niestety płatny ale licencja jest dożywotnia i stosunkowo tania jak na jego możliwości.